Zgodnie z chińskim kalendarzem pór roku jesień zaczyna się 13 sierpnia. Liście drzew powoli zaczynają usychać i stają się kolorowe. Na trawach zaczynają się pojawiać pajęczyny, pojawia się babie lato i rosa. Soki, które wiosną wznoszą się do góry nasycając przyrodę życiodajną energią, zaczynają schodzić do Ziemi. Podobnie dzieje się z naszymi emocjami i ciałem. Powoli szykujemy się do stanu „zimowej hibernacji”. 

Zgodnie z holistycznym podejściem Tradycyjnej Medycyny Chińskiej człowiek i natura stanowią wzajemnie oddziałujące na siebie elementy wszechświata. Filozofia ta znajduje potwierdzenie w obserwacji zmiany stanu – zarówno fizycznego, jak i psychicznego na przestrzeni zmieniających się pór roku. Wraz z nadejściem jesieni nasze ciało odczuwa zmianę: częściej poddaje się zmęczeniu, osadzamy się w sobie, ogarnięci lekką nostalgią, szukając „utulenia” częściej zostajemy w domu. Ma to związek z rozprzestrzenianiem się energii, która po letnim apogeum zmierza w kierunku od jang do jin. Zdaniem Mistrzów TCM jeśli w okresie tego spadku zignorujemy potrzeby płynące z ciała, które – jeśli się w nie wsłuchamy – intuicyjnie poprowadzi nas do optymalizacji stylu życia, możemy odczuwać jesienne chandry, spadek nastroju, nasilenie stanów depresyjnych.

Więcej o depresji według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej przeczytasz TUTAJ.

Zdrowie w okresie jesieni według TCM

Jesień to dla Chińczyków czas szczególny. Okres porządkowania i odpuszczania tego, co negatywne i zbędne przed nadejściem długiej nocy, czyli zimy. To pora roku, podczas której szczególnie istotne jest to, aby zadbać o wzmocnienie organizmu i rozsądnie zarządzać energią witalną. Kluczowe dla ochrony przed patogenami będzie usunięcie głównych czynników chorobotwórczych, takich jak „zimna wilgoć” i „toksyczne gorąco”. W tym celu TCM kładzie nacisk na wzmocnienie narządów i kanałów energetycznych odpowiedzialnych za przepływ energii: płuc, śledziony i potrójnego ogrzewacza. Wówczas jesteśmy w stanie efektywnie zwalczać wirusy, a nasz organizm nie stanowi środowiska sprzyjającego namnażaniu się patogenów.

Płuca – organ o który szczególnie należy zatroszczyć się jesienią

Płuca są organem, który łączy nasz organizm z czynnikami zewnętrznymi: puszczają tlen i zapobiega wnikaniu nadmiernego zimna. Jesienią, kiedy w powietrzu bardzo dużo wilgoci dla zdrowia szczególnie ważne jest zadbanie o właściwą ochronę tego organu i wzmocnienie organizmu. Zgodnie z założeniami TCM, każdemu organowi przyporządkowana jest emocja. Jesień postrzegana jest jako czas metalu, czyli energii płuc, a płuca odpowiadają uczuciom smutku i żalu. Nie bez przyczyny właśnie o tej porze roku dopadają nas chandry, pogorszony nastrój, pogłębiają się stany depresyjne. “Zrównoważone” płuca wiążą się z jasnością umysłu, klarownym i pozytywnym myśleniem oraz dobrą komunikacją. Otwierają nas na nowe pomysły, wspierają umiejętność zrelaksowania się i odpuszczenia.

Jelito grube jako organ wspierający płuca 

Obok płuc, którymi przyjmujemy powietrze, a także myśli, idee, czy pomysły, warto zwrócić uwagę na jelito grube, które pełni funkcję wydalania/pozbywania się z organizmu tego, co niepotrzebne. Zdrowe jelito grube wiąże się ze zdrowiem emocjonalnym. W medycynie obserwuje się, że osoby cierpiące na zatwardzenia często jednocześnie mają problemy z „wyrzuceniem” pewnych emocji. 

Jesień – zalecenia Tradycyjnej Medycyny Chińskiej

Jesień to czas, w którym pozbywamy się tego, co niepotrzebne. Więcej czasu spędzamy w domu, warto wiec zadbać o uporządkowaną, pełną ciepła przestrzeń. W dobry humor wprawi nas ogień świec i dobre, odpowiednio dopasowane do pory roku  jedzenie, dzięki któremu pozbędziemy się zebranej na skutek jedzenia lodów i picia zimnych napojów wilgoci. Popularne w tej porze roku przeziębienia są wynikiem nagromadzonej przez lato wilgoci. Oczywiście rola „schładzania” jest niezwykle istotna w miesiącach letnich. Należy jednak zachować rozwagę i zadbać o równowagę pomiędzy zimnymi i ciepłymi posiłkami. Jesieniom „dorzucamy do pieca” stawiając na rozgrzewające posiłki stawiając na produkty sezonowe dla regionu, w którym mieszkamy. W Polsce jesień to czas korzeni i cebulek, a nie hiszpańskich truskawek. 

Te produkty warto jeść jesienią:

Jesienią powinniśmy wykorzystać bogactwo zebranych plonów. Ciepłe, rozgrzewające zupy, cebulki, celule, czosnek, owoce takie jak gruszki, śliwki i jabłka – najlepiej po obróbce termicznej, winogrona, dynie, ziemniaki oraz inne warzywa bulwiaste, kiszonki, kapusty, wszelkiej maści orzechy. Oprócz nawilżających właściwości sezonowych owoców warto wykorzystać smak kwaśny – smak Yin, który obkurcza, obejmuje i ściąga, dzięki czemu nasz organizm łatwiej wytwarza i zachowuje odpowiednią ilość płynów ustrojowych. Smak ten znajdziemy w dzikich owocach rosnących wokół nas: rokitniku, głogu, dzikiej róży, żurawinie, berberysie i dereniu.

Na uwagę zasługują między innymi biała rzepa i rzodkiewki, marchew, seler oraz korzeń pietruszki. Warto sięgać po wszelkiego rodzaju kasze i przyprawy rozgrzewające i pić ciepłe napoje – gorąca woda lub gotowany kompot (najlepiej bez cukru) sprawdzą się tu najlepiej. Smak  wody można wzbogacić dodatkiem imbiru. Gotowane owoce pomogą w odbudowie Yin oraz Cennych Płynów. Należy pamiętać, że zioła i herbaty nie są obojętne dla naszego organizmu, dlatego powinniśmy z nich korzystać okazjonalnie i w celu uzyskania definiowanego przez ich energetykę efektu.

Według TCM jesienią powinniśmy unikać produktów wychładzających. Zieloną herbatę, zieleninę, jak np. rukola, miętę, natkę pietruszki i inne zioła lepiej zostawić na ciepłe miesiące. Na naszych talerzach ograniczamy również ilość surowych warzyw, a w ich miejsce dodajemy więcej chudego białka i kaszy. Witaminy zawarte w surowych warzywach i tak nie zostaną przyswojone, ponieważ nie dojdzie do prawidłowego trawienia.